در دادگاهها و دادسراها برای این که کار مردم و پرونده‌های آنها سریعتر انجام گردد باید خود آنها یک سری نکات و موارد را رعایت کنند که کارشان با تاخیر و کندی انجام نشود.

نحوه صحبت در دادگاه هم برای مردم عادی حائز اهمیت میباشد هم وکلا که اولین و مهمترین اصل، نحوه ی صحبت در دادگاه و استفاده از کلمات در محضر قضات و دادستان و نماینده آنان می باشد که در این نوشته به پر اهمیت ترین آن ها اشاره شده است.

نحوه حرف زدن و رفتار در دادگاه

صحبت کردن در دادگاه دارای اهمیت بسیاری زیادی است و تاثیر به سزایی در نظر قاضی و رویه دادگاه داشته باشد. صحبت کردن شما در دادگاه می تواند شما را پیروز یا حتی بازنده پرونده کند.

برخی نکات که باید در صحبت و رفتار در دادگاه به آنها توجه کرد:

• سوالات خود را از هر اتاق دادگاه نپرسید، زیرا وقتی به یک ساختمان قضایی رجوع کنیم هر کدام از آنها اتاق اطلاعات دارند در این صورت کارمندان و کارکنان را خسته نمی کنید.
• با کارکنانی که در دادگاه مشغول به کار هستند با تندی و زبان تلخ صحبت نکنید.
• از کارمندان و کارکنان در حد توانایی و حیطه کاری آنها انتظار داشته باشید. و اگر انتظار شما بیش از حیطه کاری آنها باشد ممکن است که سیر و مسیر پرونده را متوقف کند.
• برای رفتن به دادگاه ها تلفن خود را خاموش کرده و در راهروهای دادگاه با تلفن همراه صحبت نکنید.
• وقتی در سالن انتظار هستید به توصیه های دیگران گوش نکنید چرا که در قالب قانون ممکن است که از شما سوء استفاده کنند.
• بدون اجازه قاضی وارد اتاق او نشوید. همچنین صحبت های طرف مقابل خودتان را قطع نکنید به هیچکس بی احترامی نکنید و سعی کنید که فقط از خود دفاع کنید.
• درب اتاق قاضی را نیمه باز نگذارید و از لای درب اتاق قاضی را نگاه نکنید. در اتاق قاضی و یا بیرون از اتاق قاضی تجمع نکنید.
• با اشاره و تکان دادن سر، منشی، قاضی و یا افراد دیگر را به بیرون فرا نخوانید که این عمل قاضی را بسیار عصبانی می کند. عمل صحیح این است که شما با اجازه قاضی از او بخواهید که با منشی او قصد صحبت کردن دارید.
• هیچ وقت دنبال این که بستگان قاضی را پیدا کنید و از طریق آن ها حرف های تان را به قاضی برسانید نباشید زیرا این عمل بسیار زشت می باشد.
• از اینکه قاضی را در سالن ببینید و از او در مورد پرونده خود سوال کنید بپرهیزید، اجازه دهید قاضی و کارمندان به اتاق خود برگردند و بعد از آن از آنها سوال کنید.
• هر اقدامی که قاضی انجام می دهد و یا هر رایی که می دهد بر اساس قانون می باشد نیاز نیست دلیل آن را برای شما بازگو کند.
• با کسی که در مورد قاضی با شما صحبت می‌کند و از قاضی بدگویی می کند صحبت نکنید زیرا این کار باعث ذهنیت منفی از قاضی در ذهن شما می گردد.
• این قضیه که قاضی صبور میباشد درست است اما امکان دارد که قبل از شما با اشخاص دیگری درگیر شده باشد و یا آن را عصبانی کرده باشند در این صورت لحظه‌ای سکوت کنید و بعد خواسته خود را بیان کنید.
• تا جایی که امکان دارد سلام کسی را به قاضی نرسانید چون این قضیه ایجاد بار منفی در ذهن قاضی می کند.
• ممکن است که به صورت تصادفی قاضی پرونده در محل شما زندگی کند و یا یکی از دوستان دوران کودکی شما باشد که در این صورت صدا کردن او به اسم کوچک کار قشنگی نمی باشد.
• اگر که قصد این را دارید که از کسی شکایت کنید باید در زمانی که شکایت را مطرح می‌کنید، مبلغ هزینه دادرسی را هم پرداخت کنید.
• اگر یک زمانی پرونده شما به طول انجامید این را بدانید که در پاسخگویی به قاضی تاخیر کرده‌اند؛ به عنوان مثال قاضی از کارشناس یا پزشکی قانونی جوابی را خواسته ولی هنوز به دست قاضی نرسیده است.
• شهادت دادن بستگان، در پرونده مورد نظر چندان تاثیری ندارد مگر قاضی آنها را احضار کرده باشد.
• این را باید بدانید که مقاماتی که در دادسرا مشغول به کار هستند عبارتند از: دادستان، معاون دادستان، بازپرس، دادیار و مقامات قضایی دادگاه هم عبارتند از: رئیس دادگاه، دادرس دادگاه، مستشار یا مشاور دادگاه.
• اگر بخواهید از کسی شکایت کنید باید مدارک و ادله کافی داشته باشید به همین دلیل قاضی نمی‌تواند به درستی رای را برای شما صادر کند زیرا نمی‌توان به محض تشکیل پرونده و شکایت تعقیب شخص مقابل شروع شود پس باید برای گفته های خود دلیل و مدرک داشته باشید.
• اگر به دادگاه می روید باید شماره پرونده خود را حفظ کنید و یا آن را یادداشت کنید زیرا در مراحل بعدی پیدا کردن پرونده شما بدون شماره پرونده مشکل و دشوار میباشد.
• به موقع و سر وقت رسیدن در دادگاه بسیار مهم می باشد؛ زیرا بعد از شما، زمان رسیدگی به پرونده دیگری می باشد.
• گاهی قاضی پرونده خارج از نوبت دفتر، وقت رسیدگی می دهد که در این مواقع باید از خود قاضی یا وکیل سوال کرد.
• در وقت قانونی و اداری می توانید از کارمندان سوال کنید و در غیر این صورت آنها وظیفه برای پاسخ دادن به این سوالات ندارند.
• درخواست هایی که از قاضی داری باید به صورت کتبی باشد.
• هیچگاه فرزندان کوچک خود را به دادگاه نبرید.

چگونه می توانیم در دادگاه از حق خود دفاع کنیم؟

دستگاه های قضایی بدون هیچ گونه تعصب و قصد دفاع کردن از کسی حکم صادر میکنند. و با توجه به شواهد و مدارکی که در پرونده وجود دارد حکم خود را صادر می‌کنند. پس وقتی که حکمی بر علیه شخصی صادر شود نباید بر صادرکننده حکم خرده گرفت، زیرا در بعضی از موارد به دلیل نداشتن دلایل قانونی و ناقص بودن قانون در بعضی موارد اتفاق می افتاد.

بیشتر بخوانید: چگونه قاضی شویم؟

پس مردم باید یک آشنایی مختصر نسبت به موارد قانونی و دلایل قانونی و قضایی داشته باشند.

به طور مثال شخصی برای گرفتن حق خود باید به موارد زیر آشنایی داشته باشد:

اقرار، شهادت، سوگند و علم قاضی

• اقرار یکی از اصلی‌ترین دلایل قانون بوده و در ثابت کردن موضوع بسیار مهم می باشد. اقرار بسیار نافذ و معتبر می باشد، مگر اینکه با بررسی کردن پرونده طرف مقابل، قاضی پرونده شواهد و مدارک را بر خلاف اقرار ببیند که در این صورت دادگاه تحقیقات لازم را انجام می‌دهد و در زمان صادر کردن رای مدارکی را که خلاف اقرار بود را ذکر می‌کند.
  ماده قانونی اقرار این دو ماده می باشند ماده ۱۶۶ و ۱۶۷ قانون مجازات اسلامی اقرار باید با لفظ یا نوشتن باشد و در غیر این صورت با فعل از قبیل اشاره نیز واقع می شود و در هر صورت باید روشن و بدون ابهام باشد. همچنین اقرار باید قطعی باشد و اقرار معلق و مشروط معتبر نیست.
  اقرار در صورتی نافذ است که اقرار کننده در حین اقرار، عاقل، بالغ و مختار باشد و اقراری که تحت اکراه، اجبار، شکنجه یا اذیت و آزار روحی یا جسمی گرفته شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مکلف است از متهم تحقیق مجدد نماید.
• شهادت یک دلیل دیگر در اثبات امور کیفری می باشد به این معنی است که شخص دیگری غیر از کسانی که طرفین دعوا هستند آنچه را که دیده و یا اتفاق افتاده است و به آن واقف است را برای قاضی تعریف می کند.
• سوگند هم یکی دیگر از ادله اثبات دعوا میباشد که ماده قانونی آن به شرح زیر است بر اساس ماده ۲۰۱ قانون مجازات اسلامی سوگند عبارت از گواه دادن خداوند بر درستی گفتار ادا کننده سوگند است.
• علم قاضی آخرین دلیل برای اثبات ادله می باشد که ماده قانونی آن به شرح زیر است: ماده ۲۱۱ قانون مجازات اسلامی آورده است: یقین حاصل از مستندات روشن در امری که نزد وی مطرح می شود و در مواردی که مستند حکم، علم قاضی است، وی موظف است قرائن و دلایل واضح مستند علم خود را به طور صریح در حکم قید کند.

چگونه باید با قاضی در دادگاه صحبت کرد

صحبت در زمان مشخص و تعیین شده

اگر زمانی به دلایل مختلف از قبیل نبودن وقت کافی و یا فراموش کردن مواردی که قرار بود بیان کنید خارج از وقت مورد نظر با قاضی صحبت نکنید بلکه موارد فراموش کرده را و گفته نشده را در برگه ای بنویسید و به منشی قاضی بدهید تا به دستگاه قاضی برساند.

آشنا کشی و آشنا بازی انجام ندهید.

اگر قرار است که پرونده شما روال عادی خود را طی کند و طولانی نشود، دنبال یک آشنا که یکی از نزدیکان قاضی باشد و یا دوست مشترکی بین شما و قاضی وجود داشته باشد نگردید چرا که به این دلیل شک و گمان بر این سمت می رود که شما در این پرونده مشکل دارید و یا مقصر هستید زیرا ملاقات کردن قاضی در خارج از دادگاه ظاهر زیبایی ندارد.

حرف های رکیک ناپسند و فحاشی نکنید

یک دلیلی که می تواند رای قاضی را نسبت به شما عوض کند و یا رویه پرونده را برگرداند این می باشد که شما در جلسه دادگاه به طرف مقابل فحاشی کنید که در این صورت ممکن است قاضی پرونده شما را از اتاق بیرون کند.

شماره پرونده خود را به همراه داشته باشید و آن را یادداشت کنید

زیرا در مراجعات بعدی شماره پرونده برای شما لازم و اجباریست اگر آن را نداشته باشید ساعت‌ها برای پیدا کردن آن زمان می برد.

در وقت مناسب و موقعیت مناسب صحبت کنید

زمانی که در اتاق قاضی هستید در حال ترک کردن شکایت می باشید به حرفها و صحبت های بیجای طرف مقابل اهمیت ندهید همچنین که وقتی قاضی به او اجازه صحبت کردن داده است حتی اگر به دروغ صحبت هایی را بیان می کند نباید صحبت‌های او را قطع کنید و اجازه این کار را ندارید. هر کسی مختار است به هر روشی از خود دفاع کند و شاید بخواهد که خیال پردازی برای خود داشته باشد.

قسم نخورید

قسم خوردن در حضور قاضی مراحل و شیوه خاص خود را دارد و در موارد دیگر شما نباید بیجا شروع به قسم خوردن کنید و به هر کسی متوسل شوید به جان مادرم، به جان بچه هام و از این دست قسم ها.

تیم کشی نکنید

برای ثابت کردن حرف های خود نیازی نیست تمامی اقوام خانواده خود و در و همسایگان را به محضر دادگاه بیاورید، زیرا وقتی شکایت و دادخواست خود را مطرح کردید آوردن اطرافیان به دادگاه بر اساس نظر قاضی و صلاحدید آن می‌باشد.